Nadciśnienie tętnicze jest jednym z głównych czynników ryzyka sercowo – naczyniowego. Podstawowym elementem diagnostyki i leczenia jest ocena jego wartości co umożliwia tylko prawidłowo wykonany pomiar.
Zaleca się rozpoczęcie pomiarów w cichym pomieszczeniu po 3-5 minutowym odpoczynku.
1. Zasady wykonywania pomiarów ciśnienia tętniczego
- Powstrzymanie się od spożywania posiłku, palenia, wysiłku fizycznego i spożywania kofeiny 30 min przed pomiarem.
- Przy pierwszorazowym badaniu należy dokonać pomiaru ciśnienia na obu ramionach, a kolejne pomiary wykonujemy na tym ramieniu, na którym stwierdziliśmy wyższe wartości ciśnienia. Jeśli nie stwierdzono różnicy ciśnień pomiędzy ramionami, kolejne pomiary należy wykonywać na ręce niedominującej (czyli u praworęcznych po stronie lewej).
- Korzystanie z aparatu automatycznego z mankietem na ramię, posiadającego walidację. Bardzo istotny jest dobór średnicy mankietu do wielkości ramienia – u osób o grubym ramieniu należy stosować szersze mankiety (zbyt wąski mankiet zawyża wartości ciśnienia tętniczego).
- Mankiet powinien być założony na odsłonięte ramię.
- Pacjent w trakcie pomiaru powinien pozostawać w pozycji siedzącej, łokieć badanej kończyny powinien być podparty, a ramię znajdować się na wysokości serca.
- Oparte plecy.
- Nogi nieskrzyżowane, stopy płasko na podłodze.
- Nie należy rozmawiać podczas pomiarów i pomiędzy nimi.
- Wykonujemy 2 pomiary z 1-minutowym odstępem, notujemy wyniki obu pomiarów.
- Za prawidłową wartość ciśnienia tętniczego w pomiarach domowych przyjmuje <135/85mm Hg ( średnia z pomiarów z kilku dni).
Należy pamiętać, że ból i stres mogą przejściowo zwiększać wartości ciśnienia tętniczego.
W okresie ustalania rozpoznania i rozpoczynania leczenia pacjent powinien wykonywać ≥2 pomiary rano i ≥2 wieczorem (przed posiłkiem i przed przyjęciem leków) codziennie przez tydzień, a w przypadku długotrwałej obserwacji – przez tydzień przed każdą wizytą. Z pomiarów uzyskanych w ciągu 7 dni (z wyłączeniem pomiarów z 1. dnia) obliczana jest średnia. Poza tygodniowymi okresami pomiarów zaleca się wykonywanie 1–2 pomiarów na tydzień.
2. Sposoby obniżenia ciśnienia tętniczego krwi:
Obniżenie ciśnienia tętniczego można osiągnąć wprowadzając kilka modyfikacji stylu życia.
Są to:
- Redukcja i normalizacja masy ciała u osób z nadwagą (obwód talii <80 cm u kobiet, <94 cm u mężczyzn, BMI <25 kg/m2).
- Zwiększenie spożycia owoców i warzyw i innych produktów pochodzenia roślinnego (4–5 porcji, 300–400 g/dzień).
- Zmniejszenie spożycia soli do <5 g/dzień przez ograniczenie w diecie produktów przetworzonych oraz produktów wędzonych, w słonych zalewach, gotowych zup i sosów. Smak posiłków poprawiaj, stosując świeże i suszone zioła.
- Wprowadzenie zdrowej zbilansowanej diety zawierającej pełnoziarniste produkty zbożowe, niskotłuszczowe produkty mleczne, rośliny strączkowe, orzechy, oliwę z oliwek, ryby. Ograniczenie spożycia czerwonego mięsa i spożycia tłuszczów, w tym tłuszczów nasyconych.
- Zwiększenie aktywności fizycznej poprzez systematyczne ćwiczenia o umiarkowanej intensywności, które należy wykonywać 5–7 dni w tygodniu co najmniej przez 30 minut. Zaleca się wykonywanie ćwiczeń wytrzymałościowych, do których zalicza się chodzenie, pływanie, bieganie. Do nich należy dołączyć ćwiczenia oporowe (np. przysiady).
- Ograniczenie spożycia alkoholu do mniej niż 140 g na tydzień u mężczyzn i mniej niż 80 g na tydzień u kobiet. Warto pamiętać, że 10 g czystego etanolu zawiera 250 ml piwa, 125 ml
wina i 25 g wódki.
- Zaprzestanie stosowania używek.
- Zaprzestanie palenia tytoniu. oraz unikanie biernego narażania na dym tytoniowy.
- Regularne leczenie farmakologiczne.
Opracowano na podstawie :
1. Wytyczne ESC/ESH dotyczące postępowania w nadciśnieniu tętniczym PTK
2. https://adst.mp.pl/s/www/kardiologia/Wykonanie_pomiarow_ciesnienia.